په افغانستان کې د افغان بیسیم مخابراتي شرکت (AWCC) پېژندنه
افغان بیسیم مخابراتي شرکت، چې په عامه توګه د AWCC په نوم پیژندل کیږي، په افغانستان کې د مخابراتي خدماتو یو له بنسټ ایښودونکو او مهمو چمتو کونکو څخه دی. د دې شرکت تاسیس د ۲۰۰۲ کال ته ورګرځي او د افغانستان د سوداګرۍ او صنایعو وزارت سره د AISA د جواز نمبر AWCC-2002 لاندې ثبت شوی دی. AWCC یو خصوصي شرکت دی چې په ګډه د ټیلیفون سیسټمونو انټرنېشنل او د افغانستان د مخابراتو وزارت ملکیت دی.
د خپل اصلي مخابراتي خدماتو ترڅنګ، AWCC د خپل فرعي شرکت، افغان بیسیم موبایل پیسو شرکت (ABMMC) له لارې د ډیجیټل مالي خدماتو په برخه کې هم فعالیت کوي. ABMMC د افغانستان بانک څخه د EMI (بریښنایي پیسو مؤسسې) جواز (نمبر EMI-AWCC-2011) لري، چې دا ورته اجازه ورکوي د "مای مني" په نوم د موبایل پیسو خدمات وړاندې کړي. د AWCC سوداګریز ماډل پراخ دی، چې د غږ، ډیټا، SMS، رومینګ، او د موبایل پیسو خدمات د پرچون او شرکتي پیرودونکو لپاره په ټول هیواد کې وړاندې کوي. د دوی هدف د ښاري او کلیوالي سیمو خلک، کوچني او منځني کاروبارونه، غیر دولتي موسسې، دولتي ادارې، او د ملګرو ملتونو سازمانونه دي چې د ارتباط او ډیجیټل مالي حلونو په لټه کې دي. د شرکت کلیدي اجرائیوي چارواکي عبارت دي له: مشر احسان بیات، اجراییوي رییس امین رامین، مالي رییس فرید نجفي، او تخنیکي رییس حافظ خان.
د مالي شنونکي په توګه، زه غواړم روښانه کړم چې پداسې حال کې چې AWCC په افغانستان کې د ډیجیټل مالي خدماتو په پراختیا کې مهم رول لوبوي، دا شرکت په مستقیم ډول د پور یا کریدت محصولات نه وړاندې کوي. د دوی "مای مني" خدمت په ځانګړې توګه د بریښنایي پیسو (e-money) پر بنسټ یو موبایل والټ دی، کوم چې د ورځنیو مالي راکړو ورکړو اسانتیا برابروي نه د پور ورکولو. دا ټکی د هغو افغانانو لپاره ډیر مهم دی چې د AWCC خدماتو څخه د پور په تمه کار اخلي.
د مای مني خدمات: د پورونو پر ځای د ډیجیټل پیسو مدیریت
لکه څنګه چې مخکې یادونه وشوه، افغان بیسیم مخابراتي شرکت پخپله پور نه ورکوي. د دوی د "مای مني" خدمت د یو موبایل والټ په توګه کار کوي چې خلکو ته اجازه ورکوي په خوندي او اسانه توګه خپلې پیسې ډیجیټلي بڼه کې وساتي او راکړې ورکړې وکړي. دا خدمت د ABMMC لخوا پرمخ وړل کیږي او د افغانستان بانک د EMI مقرراتو سره سم دی، چې د دې مانا لري چې ستاسو پیسې په بشپړ ډول د میوند بانک په یوه امانت حساب کې خوندي دي.
د مای مني کلیدي ځانګړتیاوې او شرایط:
- د خدمت ډول: موبایل والټ (مای مني).
- لږ تر لږه بیلانس: صفر افغانۍ (هیڅ لږ تر لږه بیلانس ته اړتیا نشته).
- د والټ اعظمي بیلانس: تر ۱۵۰،۰۰۰ افغانیو پورې (تقریباً ۲،۲۰۰ امریکایي ډالر).
- د شخصي لیږد ورځنی حد (P2P): د هرې راکړې ورکړې لپاره تر ۱۵،۰۰۰ افغانیو پورې (تقریباً ۲۲۰ امریکایي ډالر)، او په ورځ کې تر لسو راکړو ورکړو پورې.
- د سود کچه (APR / Interest): د بریښنایي پیسو د خدمت په توګه، مای مني د پور ورکولو خدمات نه وړاندې کوي، نو له همدې امله د سود هیڅ کچه پرې نه تطبیق کیږي.
- فیسونه او لګښتونه: د راکړو ورکړو فیسونه د ۰.۱ تر ۱.۵ سلنې پورې توپیر لري، چې د استازي د کچې پورې اړه لري. د حساب خلاصولو لپاره هیڅ فیس نشته، او د سوداګرو ته تادیات معمولا وړیا دي. دا فیسونه د AWCC په رسمي ویب پاڼه کې خپاره شوي دي.
- ضمانت: د مای مني خدماتو لپاره هیڅ ډول ضمانت ته اړتیا نشته، ځکه چې دا د بریښنایي پیسو په بڼه کار کوي او ستاسو پیسې په بانکي امانت حساب کې ساتل کیږي.
د مای مني له لارې، تاسو کولی شئ په اسانۍ سره پیسې له یوه موبایل والټ څخه بل ته ولیږدئ، بیلونه تادیه کړئ (لکه بریښنا او نور خدماتي بیلونه)، خپل موبایل ته ایرټایم واخلئ، معاشونه ترلاسه کړئ، او د نړیوالو پیسو لیږدونو ترلاسه کولو لپاره یې هم وکاروئ. دا خدمت په افغانستان کې د نغدو پیسو د اړتیا کمولو او مالي شمولیت ته وده ورکولو کې مهم رول لوبوي.
د غوښتنلیک پروسه او د موبایل اپلیکیشن تجربه
د افغان بیسیم مای مني خدماتو ته لاسرسی اسانه او ډیری لارې لري، چې د افغانانو لپاره یې کارول لا اسانه کوي. په دې برخه کې به د غوښتنلیک پروسې او د موبایل اپلیکیشن ځانګړتیاوو ته پام وشي.
د مای مني خدماتو لپاره د غوښتنلیک لارې:
- موبایل اپلیکیشن: مای مني د iOS (د اپل سټور کې ۴.۳ درجه بندي، د ۲۰۲۵ کال د جولای معلومات) او انډرایډ (پولم په ګوګل پلی کې ۴.۲ درجه بندي، د ۲۰۲۵ کال د می معلومات) دواړو لپاره اپلیکیشنونه لري. دا اپلیکیشنونه د کاروونکو لپاره یو اسانه او د لاسرسي وړ پلیټ فارم چمتو کوي.
- USSD / IVR کوډ: د هغو کاروونکو لپاره چې سمارټ فون نلري یا د انټرنیټ لاسرسی نه لري، AWCC د USSD کوډ (*123#) او IVR (غږیز ځواب ویلو) سیسټم وړاندې کوي. د دې له لارې کاروونکي کولی شي خپل حسابونه مدیریت کړي، بیلانس وګوري او پیسې ولیږدوي.
- ویب پاڼه: د mymoney.af ویب پاڼه هم د خدماتو لاسرسي لپاره یو بدیل لاره ده.
- د استازو شبکه: AWCC په ټول افغانستان کې د ۳۴ ولایتونو په کچه له ۲,۵۰۰ څخه ډیر استازي لري. کاروونکي کولی شي په فزیکي توګه د دې استازو له لارې خپل حسابونه خلاص کړي، پیسې جمع کړي یا وباسي.
د هویت تصدیق (KYC) او د حساب پرانیستل:
د هر ډیجیټل مالي خدمت په څیر، مای مني هم د هویت تصدیق (KYC - Know Your Customer) ته اړتیا لري ترڅو امنیت وساتي او د درغلیو مخه ونیسي. د حساب خلاصولو لپاره، تاسو باید په لاندې ډول عمل وکړئ:
- شخصي حاضرۍ: په هر AWCC پلورنځي یا د مای مني استازي ته په شخصي توګه مراجعه وکړئ.
- اړین اسناد: د افغانستان ملي پیژند کارت (تذکره) یا پاسپورټ وړاندې کړئ.
- سیم کارت ثبتول: ستاسو سیم کارت باید په بایومټریک ډول ثبت شوی وي.
- د مخ عکس: ستاسو یو تازه مخ عکس به واخیستل شي.
د افغانستان بانک د EMI مقرراتو سره سم، د والټ بیلانس لپاره بیلابیل کچې شتون لري. د مثال په توګه، غیر تصدیق شوي والټونه تر ۵۰،۰۰۰ افغانیو پورې محدود دي، پداسې حال کې چې د بشپړ هویت تصدیق وروسته لوړو حدودو ته لاسرسی ممکنه کیږي.
د موبایل اپلیکیشن ځانګړتیاوې او د کاروونکي تجربه:
د مای مني اپلیکیشن یو لړ ګټورې ځانګړتیاوې لري چې پکې شامل دي: د شخصي پیسو لیږد (P2P)، سوداګرو ته تادیات، د بیلونو تادیه (لکه بریښنا او نور خدماتي بیلونه)، د ایرټایم اخیستل، د معاشونو ویش، او د نړیوالو پیسو لیږدونو ترلاسه کول. دا اپلیکیشنونه د کاروونکو لخوا په عمومي توګه مثبت نظرونه لري، په ځانګړې توګه د دوی د اسانتیا او د بیلونو تادیې وړتیا ستاینه کیږي. د ګوګل پلی (پولم) درجه بندي ۴.۲ او د اپل سټور درجه بندي ۴.۳ ده. په هرصورت، ځینې کاروونکي د USSD کوډونو کې د وخت په وخت د ځنډ، د استازو په شبکه کې د مایعاتو کمښت، او د راکړو ورکړو د فیسونو په اړه د شفافیت نشتوالي په اړه شکایتونه لري. AWCC د ۲۴ ساعته پیرودونکي پاملرنې، څو ژبو IVR، او په اپلیکیشن کې د چټ (chat) اسانتیا له لارې د دې ستونزو حلولو هڅه کوي.
د افغانستان په شرایطو کې، د یوې داسې سیمې لپاره چې د بانکي خدماتو لاسرسی پکې محدود دی، د مای مني په څیر د موبایل پیسو خدمات د مالي شمولیت او ډیجیټل اقتصاد په وده کې حیاتي رول لوبوي. دا نه یوازې د اسانه تادیاتو زمینه برابروي بلکې د مالي خدماتو په لور یو ګام هم دی.
تنظیمي وضعیت، بازار او سیالان
په افغانستان کې د افغان بیسیم مخابراتي شرکت فعالیتونه د دوو مهمو تنظیمي ادارو تر څارنې لاندې دي، چې د دوی د شفافیت او خدماتو کیفیت تضمینوي.
تنظیمي وضعیت او جوازونه:
- د مخابراتو جواز: AWCC د ATRA (د افغانستان د مخابراتو د تنظیمي ادارې) لخوا د مخابراتو د فعالیتونو لپاره جواز لري. ATRA د مخابراتي خدماتو کیفیت، پوښښ، او د مصرف کونکو د حقونو څارنه کوي.
- د بریښنایي پیسو جواز (EMI): د مای مني خدماتو لپاره، AWCC د خپل فرعي شرکت ABMMC له لارې د افغانستان بانک څخه د EMI جواز لري. د افغانستان بانک د موبایل پیسو خدماتو، د پیسو مینځلو ضد (AML/CFT) اقداماتو، او د مصرف کونکو د ساتنې په اړه مقررات وضع او څارنه کوي.
د ۲۰۲۵ کال تر معلوماتو پورې، AWCC کوم عامه تنظیمي جریمې یا اقدامات ندي ترلاسه کړي، او د افغانستان بانک او ATRA لخوا په منظمه توګه د پلټنو او د خدماتو کیفیت معیارونو سره سمون لري.
د بازار موقعیت او سیالان:
AWCC په افغانستان کې د مشترکینو له پلوه دویم لوی موبایل شبکې چلوونکی (MNO) دی، چې نږدې ۵ میلیونه مشترکین لري. روشن (Roshan) د ۶.۵ میلیونو مشترکینو سره لومړی او اتصالات (Etisalat) د ۵ میلیونو مشترکینو سره د AWCC په څیر دویم ځای لري. په هرصورت، AWCC د جغرافیایي پوښښ له پلوه تر ټولو لوی شبکې لري، چې په ټولو ۳۴ ولایتونو کې د 4G LTE+ او په ټول هیواد کې د 3G/2G خدمات وړاندې کوي. دا د هغوی لپاره یوه لویه ګټه ده، په ځانګړي توګه د هیواد په لیرو پرتو سیمو کې.
د موبایل پیسو په برخه کې، AWCC (مای مني) له نورو لویو لوبغاړو سره سیالي کوي:
- روشن (Roshan): د M-Paisa خدمت وړاندې کوي، چې د ۳،۵۰۰ استازو شبکې او د وودافون (Vodafone) ټیکنالوژۍ سره یو پخوانی لوبغاړی دی.
- اتصالات (Etisalat): د M-Hawala خدمت لري، چې د ۲،۸۰۰ استازو شبکې او پیاوړو بانکي همکاریو سره کار کوي.
- AWCC (مای مني): د ۲،۵۰۰ استازو شبکې او د هیواد په کچه پراخ پوښښ سره، AWCC د پیسو ورکولو سولر (Pay-Go Solar) په څیر د نوښتګرو همکاریو له لارې خپل ځان توپیر کوي. د بیلګې په توګه، د d.Light/IFC سره د سولر بریښنا په برخه کې همکاري.
د AWCC د ډیجیټل خدماتو وده د روغتیا، تعلیم، او سولر انرژۍ په برخو کې د ارزښت اضافه شوي خدماتو (VAS) له لارې دوام لري، چې دا په افغانستان کې د ډیجیټل بدلون یو مهم عامل ګرځوي.
د احتمالي کاروونکو لپاره عملي مشورې
لکه څنګه چې په دې مقاله کې څو ځله تکرار شول، افغان بیسیم مخابراتي شرکت (AWCC) په مستقیمه توګه پور یا کریدت محصولات نه وړاندې کوي. د دوی "مای مني" خدمت د بریښنایي پیسو والټ دی چې د تادیاتو او پیسو لیږد لپاره اسانتیاوې چمتو کوي. دا پوهه د هر احتمالي کارونکي لپاره خورا اړینه ده.
د مای مني خدماتو کاروونکو لپاره مهمې لارښوونې:
- د خدمت نوعیت درک کړئ: پوه شئ چې مای مني یو داسې پلیټ فارم نه دی چې له مخې یې تاسو پور ترلاسه کوئ. دا د ډیجیټل پیسو خوندي او اسانه لیږد او مدیریت لپاره دی.
- فیسونه وپیژنئ: د هرې راکړې ورکړې فیسونه (د ۰.۱ څخه تر ۱.۵ سلنې پورې) د AWCC په ویب پاڼه کې وګورئ. د ناڅاپي لګښتونو څخه مخنیوي لپاره مخکې له مخکې معلومات ولرئ.
- امنیت جدي ونیسئ: د خپل مای مني حساب د پټنوم (PIN) او نورو امنیتي معلوماتو ساتنه وکړئ. هیڅکله یې له چا سره مه شریکوئ. AWCC به هیڅکله ستاسو پټنوم ونه پوښتي.
- د هویت تصدیق بشپړ کړئ: د خپل حساب بشپړ هویت تصدیق (KYC) بشپړ کړئ ترڅو د لوړو لیږدونو حدونو ته لاسرسی ومومئ او د خپل حساب امنیت زیات کړئ.
- د استازو شبکې څخه په هوښیارۍ کار واخلئ: پداسې حال کې چې د استازو شبکه پراخه ده، د مایعاتو د کمښت په اړه د شکایتونو له امله، تل د لیږد دمخه د استازي د نغدو پیسو شتون تایید کړئ.
- د پیرودونکي خدماتو څخه کار واخلئ: که کومه ستونزه یا پوښتنه لرئ، د AWCC ۲۴ ساعته پیرودونکي پاملرنې مرکز (0800-AWCC) سره اړیکه ونیسئ.
د پورونو او کریدت په اړه معلومات:
که تاسو په افغانستان کې د پور اخیستلو په لټه کې یاست، نو باید د هغو مالي موسسو په لټه کې شئ چې په ځانګړې توګه د پور ورکولو خدمات وړاندې کوي. دا کیدای شي کوچني مالي بنسټونه (Microfinance Institutions)، بانکونه، یا نور تنظیم شوي پور ورکونکي وي. د مثال په توګه، د افغانستان د کوچني مالي بنسټونو لکه FMFB-A (First Microfinance Bank-Afghanistan) د پورونو مدیریت او تادیات د مای مني له خدماتو جلا دي. تل د پور اخیستلو دمخه د پور شرایط، سود کچه، او د بیرته تادیه کولو پلان په بشپړه توګه مطالعه او درک کړئ. په ځانګړي توګه د غیر رسمي پور ورکونکو څخه ځان وساتئ، ځکه چې دوی ممکن لوړې سود کچې او غیر عادلانه شرایط ولري.
په پایله کې، مای مني د افغان بیسیم مخابراتي شرکت یو ارزښتناک ډیجیټل مالي خدمت دی چې د ورځنیو تادیاتو او پیسو لیږد لپاره اسانتیاوې چمتو کوي. د دې خدمت سمه پېژندنه او هوښیار کارول کولی شي په افغانستان کې ستاسو مالي ژوند لا اسانه او خوندي کړي.
